Waarom zoveel stof in huis?

”Een blog dat geen stof doet opwaaien,,

U heeft zich vast wel eens afgevraagd, waar al dat stof in uw woning toch vandaan komt. Wij gingen daarom op stofonderzoek uit en delen deze, soms verrassende inzichten en uitkomsten, graag met u. Wij verduidelijken in deze blog wat stof eigenlijk is en u krijgt antwoord op de vraag of stof schadelijk is.

Ook geven wij u een aantal tips hoe stof kan worden bestreden en met welke middelen het kan worden tegengegaan. Zo voorkomt of beperkt u de kans op een mogelijke stofallergie, een onderwerp waar nader op wordt ingegaan.

Stof, wat is dat eigenlijk?

Stof bestaat uit hele kleine deeltjes uit elkaar gevallen materie. Officieel wordt er pas over stof gesproken wanneer de deeltjes kleiner dan 0,06 millimeter zijn. Voor uw beeldvorming, dit is nog minder dan een tiende deel van de doorsnee van een van uw hoofdharen.

Neerdwarrelend stof kan de bodem verrijken en voedt zelfs microscopisch kleine levensvormen. Anderzijds kan (fijn-)stof ook ziek maken, bijvoorbeeld wanneer het in grote hoeveelheden in de longen terechtkomt. Daarover leest u later meer.

Wat is fijnstof?

Fijnstof is de totaalnaam voor verschillende soorten stof. Fijnstof bestaat uit twee soorten deeltjes: primaire en secundaire. Primaire deeltjes kunnen vast of vloeibaar zijn en worden rechtstreeks in de ruimte uitgestoten.

Voorbeelden zijn vulkanische as, woestijnzand, zeezout of deeltjes ontstaan door bodemerosie. Roetdeeltjes van auto´s met dieselmotoren, remmen en bandenslijtage veroorzaken fijnstof. Maar ook scheepsmotoren, scooters, laserprinters, vuurwerk, open haarden. Het gebruik van bovenleidingen van treinen veroorzaakt ijzerdeeltjes.

In de atmosfeer ontstaan secundaire deeltjes uit chemische reacties van stoffen zoals stikstofoxide, zwaveloxide, ammoniak, sulfaat of organische verbindingen. Hieruit kunnen zich nieuwe deeltjes vormen, maar ze kunnen zich ook aan bestaande deeltjes hechten.

Er is onderzoek gedaan naar de herkomst van fijnstof. Daaruit blijkt dat 75 tot 80% ontstaat door menselijk toedoen.

Waar komt stof eigenlijk vandaan?

Stof kan overal en uit van alles ontstaan. Op aarde en in het heelal, maar ook in uw woning. Minuscule deeltjes vallen van uw lichaam of uw kleding, of ontstaan bij het verrichten van handelingen, denk aan klussen, koken of tuinieren. Er zijn dan ook, niet heel verrassend, twee soorten stof: buitenstof en binnenstof (hierna te noemen: huisstof). Zoals de naam al doet vermoeden, bestaat buitenstof uit deeltjes die we “buiten” aantreffen zoals zeezout, zand, roet, stuifmeel, schimmels, sporen en pollen. Maar ook ruimtestof en woestijnstof zijn componenten.

Huisstof is een verzameling van verschillende deeltjes, die zich in de lucht van uw woning bevinden. Denk aan haren en huidschilfers van mens en dier, zand, schimmels, veren, rubber, rook en deeltjes die bij koken vrijkomen. De samenstelling van huisstof is echter sterk afhankelijk van de plek op de aardbol waar uw woning zich bevind.

Waarom is er zoveel stof in huis?

Stof wordt door verplaatsing van lucht opgetild en komt altijd weer ergens neer. Wij zelf veroorzaken dus stof, door ons door het huis te bewegen.

Bent u verbaasd als we u vertellen dat koken de grootste oorzaak van huisstof is? Wanneer u het wam eten heeft bereid, zweven er ruim twintig keer zoveel stofdeeltjes dan normaal door de keuken. Die verspreiden zich weer door de rest van het huis. Soms plakken ze aan elkaar. Zo kunnen ze groter worden en ontstaan de bekende stofwolken.

Er wordt dan ook vaak onterecht aangenomen dat huisstof voor het overgrote deel uit huidschilfers bestaat. Dat is niet het geval. De circa 50 miljoen huidschilfers die een volwassene per dag verliest, worden grotendeels met bad- of douchewater weggespoeld, of opgegeten door huismijten.

Is stof schadelijk?

Huisstof wordt grotendeels door de neusharen opgevangen of blijft achter op het neusslijmvlies, dat het afvoert. Snuit uw neus maar eens na het knippen van een heg of een klusje in huis.

Veel schadelijker is (het onzichtbare) fijnstof. Dat heeft bij inademing een schadelijk effect op de gezondheid. Hoe schadelijk dat effect is, hangt af van de samenstelling en concentratie. Er bestaat een duidelijk verband tussen het inademen van fijnstof en gezondheidsklachten. Hart- en longziekten, astma en bronchitis kunnen ontstaan of verergeren. Volgens de laatste berichten sterven er in Nederland ongeveer 8.000 mensen voortijdig door de inademing van fijnstof. De gemiddelde levensduur van een Nederlander wordt, door inademing ervan, met ongeveer negen maanden verkort.

Hoe kan stof worden tegengegaan?

Als er minder stof binnenkomt, of u doet minder stof opwaaien, hoeft er minder vaak te worden gepoetst. Zo houdt u tijd voor aangenamere bezigheden over. Wij geven u graag onderstaande tips.

• De eerste (voet-)stap: leg een deurmat bij de voor- en de achterdeur. Binnen kunt u een droogloopmat neerleggen. Klop de matten regelmatig buiten uit of stofzuig ze. Bij kleinere afmetingen kunt u de mat zelfs in de wasmachine reinigen. Matten kunnen voorkomen dat vuil en stof van buiten naar binnen worden gedragen.
• Lucht uw huis ’s ochtends en ’s avonds niet langer dan tien minuten. Dat is lang genoeg om voldoende te luchten. Indien u langer lucht, belandt er juist meer stof op de vloer door rondvliegende stofdeeltjes
• Een keer per week stofzuigen. Op elke vierkante meter vloer van uw woning belandt dagelijks circa zes milligram stof. Gelukkig is dat pas na bijna een week zichtbaar. Een keer in de week stofzuigen is dan voldoende, behalve indien u huisdieren heeft. Dan moet u vaker stofzuigen.
• Vervang de stofzuigerzak, als die ongeveer driekwart vol is. Reinig de filter(-s) een keer per maand. Als u dat niet doet, dan zuigt u stof aan de voorkant op, maar komt het er aan de achterzijde weer uit.
• Werk efficiënt en in de juiste, logische volgorde. Ruim eerst op. Maak vervolgens de bedden op of verschoon ze (was het beddengoed elke week om stofallergie te voorkomen).
• Vervolgens stofzuigt u het hele huis. Met speciale opzetstukken kunt u ook gestoffeerde meubels een beurt geven. Nu kunt u de stofdeeltjes, die in de lucht zitten en op de meubels neerdalen, met een doekje verwijderen. Gladde oppervlakken kunnen het beste met een droog microvezeldoekje worden afgestoft. Een plumeau of katoenen doekje verspreidt de stof alleen maar meer. De rest van uw meubels kunt u met een vochtig (baby-)doekje afnemen. Als laatste dweilt u de vloer om de laatste stofresten te verwijderen.
• Hang een vochtige doek achter de verwarming. Radiatoren zijn echte stofnesten. Een stoffige radiator levert maar liefst 30% minder warmte op. Met een föhn kunt u de stof wegblazen en vervolgens opzuigen. Als u het daar niet warm van krijgt.
• Televisie anti-statisch maken. Misschien zit u letterlijk achter uw televisie te verstoffen. Uw televisie wordt constant opgeladen, is daarom statisch geladen en een echte stofmagneet. Antistatische doekjes of een speciale spray kunnen een dikke stoflaag helpen voorkomen.
• Roosters schoonmaken. Deze vangen ongemerkt veel stof en vuil. Maak er een gewoonte van ze regelmatig, bijvoorbeeld een keer per maand, schoon te maken. Als de roosters losgemaakt kunnen worden, kunt u ze, afhankelijk van het materiaal, in de vaatwasser plaatsen. Anders volstaat een sopje van heet water met allesreiniger. Vaste roosters kunt u met een stofzuiger of föhn schoonmaken. Een wattenstaafje of een oude tandenborstel zijn ook goede hulpmiddelen voor moeilijk bereikbare plaatsen.

Nog meer hulp bij stofbestrijding

Gelukkig zijn er talloze handige apparaten en technische snufjes waar u, in de strijd tegen de materie, gebruik van kunt maken.

• De stofzuiger. Een vanzelfsprekendheid. In vele uitvoeringen en prijsklassen verkrijgbaar. Let u er wel op dat u er goede stofzuigerzakken bij aanschaft?
• De robotstofzuiger. Een echte uitkomst. Terwijl u iets anders doet en geen stof doet opwaaien, speurt de robotstofzuiger zelfstandig naar stof. Zeker indien u huisdieren heeft een onmisbaar item. U hoeft niet meer op uw knieën voor de bank het bed te gaan liggen of deze zware meubels te verplaatsen. De robotstofzuiger past er moeiteloos onderdoor.
• De kruimeldief of kruimelzuiger. Er handig voor het schoonmaken van kleine oppervlakken of als u per ongeluk heeft geknoeid.
• De stoomreiniger. Dit apparaat reinigt uw tegel- of laminaatvloer veel grondiger dan de traditionele dweil of vloerenwisser.
• De hogedrukreiniger. Bijvoorbeeld voor het schoonmaken van uw stoep- of terrastegels. Zo neemt u vast minder stof mee naar binnen.

Stofallergie

Ondanks alle verwoede pogingen stof uit uw woning te verbannen, blijven er altijd huidschilfers achter. Die worden dagelijks aangevuld. Daarmee voeden huismijten zich. Kussens, dekbedden en matrassen zijn ideale voederplaatsen voor de huismijt. Ze komen ook in tapijten en gestoffeerde meubels voor.

Met het blote oog zijn ze nauwelijks zichtbaar. Deze witte beestjes zijn op zich niet schadelijk en bijten niet. U kunt er wel allergisch voor zijn. Indien u bultjes op de huid krijgt, een lichtroze of rode uitslag of een jeukend gevoel heeft, bent u waarschijnlijk allergisch. Dat geldt ook als u last van rode, tranende ogen of een verstopte neus heeft in een ruimte met vloerbedekking of gordijnen. Of als u in die ruimte erg moet niezen. Het is ook mogelijk dat u ´s nachts een piepende ademhaling heeft, of moeite met ademhalen.

Het zijn overigens alleen de uitwerpselen van dit micro-organisme, die in de lucht zweven, die jeuk en eczeem kunnen veroorzaken…

Wetenschappelijk onderzoek heeft al uitgewezen dat er verband is tussen eczeem en huisstofmijt. Het aantal personen in Nederland en België dat aan eczeem lijdt, stijgt jaarlijks.

Behalve de eerdere tips om stof tegen te gaan, zijn er ook ultrasone, huismijtafstotende producten verkrijgbaar. Hiermee kunt u de huismijt zonder chemicaliën bestrijden. Het apparaatje, ter grootte van een kleine adapter, wordt in het stopcontact gestoken. Het zendt echografie uit die niet voor mens en dier waarneembaar is.

Hopelijk hebben wij u voldoende stof tot nadenken gegeven.